جشن های باستانی ایران؛ جشن فروردینگان

در پهنه امپراطوری گسترده ایران زمین، در عهد باستان مردم در سراسر این مرز و بوم، حداقل یک روز از هر ماه را به برگزاری جشن می گذارندند. این جشن های ماهانه به سبب هم نامی روز و ماه برگزار می شد چرا که در تقویم ایران باستان هر ماه و هر روز نامی مخصوص به خود را داشت و زمانی که نام روز و ماه یکی می شد، دلیلی برای برگزاری جشن، شاد بودن و در کنار هم گرد آمدن بود. در ادامه این نوشتار با ما همراه باشید تا جشن فروردینگان را به شما معرفی نماییم.

پیشینه جشن فروردینگان

در تقویم ایران باستان نوزدهمین روز هر ماه فروردین نام داشت و بنا به سنتی که در میان ایرانیان وجود داشت، نوزدهمین روز فروردین که نام ماه و روز یکی می شد، جشن باشکوهی در سراسر امپراطوری ایران برگزار می گردید. این جشن که به نام «جشن فروردینگان» یا «فرودگ» نام داشت به فره وهر درگذشتگان تعلق داشت و در واقع جشنی به یاد روان آنان بود. در دین زرتشت و در فرهنگ عمومی ایران باستان آیین های عزاداری وجود نداشت. بنابراین برای یادبود روح کسانی که درگذشته اند مراسمات به صورت جشن برگزار می گردید و مردم اعتقاد داشتند که روح درگذشتگان آنها نیز در این جشن ها در کنار آنها حضور خواهند داشت. جالب است بدانید که در ادیان و فرهنگ های دیگر نیز جشن هایی مانند این وجود دارد که آن ها را جشن اموات می نامند. جشن روز مردگان که دوم نوامبر در مکزیک برگزار می شود یکی از این جشن هاست که در نوشته جشن های ماه نوامبر در خصوص آن توضیحاتی ارائه دادیم. در هندوستان نیز جشنی با عنوان پیتارا برگزار می گردد که مانند جشن فروردینگان به ستایش روح مردگان اختصاص دارد.

آداب و رسوم جشن فروردینگان

ایرانیان از عهد باستانی مردمانی مذهبی بوده اند و توجه به معنویت و ستایش پروردگار بخش جدایی ناپذیر فرهنگ، اخلاق و زندگی آنها بود. شاید همین مساله باعث می شد که در اکثر جشن های ایرانی، حضور در عبادتگاهها، خواندن اوستا، ستایش و عبادت اهورامزدا بخشی جدایی ناپذیر باشد. از آنجا که جشن فروردینگان به درگذشتگان اختصاص دارد، در کنار این آداب و رسوم، ایرانیان به مزار درگذشتگان و محل یادبود آنها رفته و روشن کردن کندر و عود و قرار دادن گل، شمع، میوه و لرک بر سر مزار آنها موجبات شادی و آرامش آنها را فراهم می کردند.

لرک که به آن آجیل هفت مغز یا آجیل گهنبار نیز می گویند، در جشن های خاص ایران باستان بین دیگران پخش می شده است. این آجیل معمولا از هفت میوه خشک شامل: پسته، بادام، سنجد، کشمش، گردو، برگه هلو، انجیر و خرما تشکیل می شود. جشن فروردینگان، جشن نوزادی، مراسم سدره، گاهنبارها و دیگر اعیاد از جمله جشن هایی هستند که لرک در آنها توزیع می شود. جالب است بدانید تهیه و توزیع آجیل مشگل‌گشا که در مراسمات مختلف یا برای رفع مشکلی خاص نذر شده و توزیع می شود از این رسم قدیمی ایران باستان نشات می گیرد.

در مراسم فروردینگان معمولا لرک ها را جلو موبدان و موبدیاران می گذارند تا آنها اوستا بخوانند و لرک ها را تبرک کنند. سپس، موبدیاران لرکها را بین مردم تقسیم می کنند. یکی دیگر از آداب و رسوم جشن فروردینگان پخت، توزیع و قراردادن نان دَرون یا  دَرَئون در این مراسم است. این نان مخصوص مراسمات مذهبی در ایران باستان است که امروزه نیز هموطنان زرتشتی به سیاق نیاکان اصیل ما آن را تهیه نموده و در جشن های مختلف از جمله فروردینگان آن را سر سفره قرار می دهند. دَرون  نان بدون خمیرمایه گردی است که با تشریفات خاصی تهیه می‌شود.

یکی دیگر از خوراکی هایی که در جشن فروردینگان سرو می شود، نان گردی به نام سورک است که از روغن کنجد تهیه می شود. زرتشتیان ساکن یزد به سورک آن سیرک یا سیرو هم می‌گویند. این نان معمولا به‌صورت داغ سرو شده و در مهمانی‌ها، جشن‌ها و حتی سوگواری ها نیز برای پذیرایی از مهمانان مورد استفاده قرار می گیرد. معمولا در جشن هایی مانند فروردینگان روی سورک شکر می‌ریزند یا با پشمک آن را سرو می‌کنند.

همانطور که پیش از این اشاره شد، راز و نیاز با پروردگار، ستایش و عبادت پای ثابت جشن ها و مراسمات ایرانیان در عهد باستان بوده است. در جشن فروردینگان نیز مانند جشن های دیگر شاهد ادعیه خوانی و بخش مذهبی جشن هستیم. قبل از شروع دعا خوانی و ستایش پروردگار در جشن فروردینگان، موبدان و سایر زرتشتیان دست و صورت خود را می شویند و یا به نوعی مشابه آنچه در دین اسلام به آن وضو گرفتن می گویند را به جا می آورند. در دین زرتشت و در زبان پهلوی به این کار پادیاب می گویند. بعد از پادیاب، موبدان به همراه سایر شرکت کنندگان در مراسم شروع به خواندن سرودهایی مانند قسمتی از فروردین یشت و عبادت های دیگری که به فروردینگان معروف است روی می آورند.

هدیه دادن، یک رسم همیشگی

 هدیه دادن در جشن های و مراسمات ایران، بخشی بود که همواره مورد استقبال مردم، خصوصا کوچکترها قرار می گرفت. شاید این هدیه ها ارزش مادی خاصی نداشت اما پیام آور این مساله بود که در قلب هدیه دهنده جای دارند و مورد علاقه و احترام او می باشند. انتخاب یک هدیه مناسب اما چالشی بزرگ در سراسر تاریخ بوده است. همیشه سوالی اساسی در هنگام خرید یک هدیه برای هر انسانی مطرح می شود که چه هدیه تهیه کنم که فرد هدیه گیرنده از دریافت آن خوشحال شود. انتخاب یک هدیه مناسب می تواند علاوه بر انتقال حس محبت و دوس داشتن باعث ذوق زدگی و شادی بسیار زیاد هدیه گیرنده نیز بشود. یک بالبینگ ویژه که با استفاده از عکس کسی که می خواهید به او هدیه بدهید و متن مورد نظر شما طراحی شده باشد می تواند یک هدیه فوق العاده برای هر جشنی باشد. همچنین شما می توانید متن و طرح دلخواه خود را روی یک کیف چرمی مرغوب حک نموده و به عنوان یک هدیه خاطره انگیز آن را به کسی که دوست دارید هدیه بدهید. شما می توانید این هدیه های منحصر به فرد را از بخش محصولات این سایت سفارش داده و آن را در اسرع وقت درب منزل خود دریافت نمایید.