معرفی جشن های ملل؛ جشن هالووین

در سراسر این کره خاکی، مردمان مختلف فارغ از فرهنگ، دین و تاریخی که دارند، در طول سال اقدام به برگزاری جشن های گوناگون میکنند.در واقع برپایی جشن بخشی از نمود زندگی اجتماعی است که از ابتدای تاریخ بشریت با او همراه بوده است. جشن ها به دلایل متنوعی از قبیل ملی، مذهبی و تاریخی شکل گرفته و بعد از مدتی تغییر یافته گسترش می یابند یا محو می شوند.برخی جشن ها از بین مردمی به مردم دیگر منتقل شده و به مراسمی فراملی یا جهانی تبدیل می شود. هالووین یکی از این جشن هاست که در طول زمان تغییر شکل یافته، منطقه فرهنگی آن گسترش پیدا کرده و در بیشتر مناطقی که دارای فرهنگی آمریکایی-اروپایی هستند برگزار می شود.در ادامه به معرفی جشن هالووین، تاریخچه آن و مراسماتی که در این جشن برگزار می شود خواهیم پرداخت؛

تاریخچه جشن هالووین

در حدود 2 هزارسال پیش در مناطقی که امروز با نام بریتانیا، ایرلند و فرانسه شناخته می شود، قومی به نام «سلت» زندگی می کردند که شامگاه سی و یکم اکتبر هر سال- شب اول نوامبر- مصادف با نهم آبان ماه را به دلیل برداشت محصولات کشاورزی و شروع سال جدید جشن می گرفتند. برای آنها این جشن که به نام ساوین معروف بود در واقع به نوعی نماد پایان تابستان و آغاز فصل سرد سال بود.

در آن زمان شروع فصل سرما باعث می شد تا مرگ و میر انسان‌ها افزایش یابد. سِلتی ها معتقد بودند كه در شب قبل از سال جدید، مرز بین جهان زندگان و مردگان از بین می رود و ارواح مردگان به زمین بازمی گردند. حضور این ارواح سرگردان در روی زمین باعث می شد تا علاوه بر مرگ و میر انسانها، محصولات کشاورزی نیز آسیب ببینند. مردم سلت در واقع این گونه مرگ انسانها و خزان طبیعت در پاییز و زمستان را توجیه می کردند. البته حضور ارواح جهان دیگر مزایایی هم برای سلتی ها داشت و كار پیشگویی آینده را برای كاهنان آنها آسان تر می کرد. پیشگویی کاهنان منبع مهمی برای دستیابی به آسایش در طول زمستان بود. سلتی ها اعتقاد داشتند که با برافروختن آتش، پوشیدن لباس‌های عجیب از پوست حیوانات، استفاده از صورتک‌های ترسناک و قرار دادن سر بریده شده حیوانات بررروی سر خود می‌توانند ارواح سرگردان را از خود دور کنند و از چنگ مرگ و تاریکی رهایی یابند. سلتی ها همچنین جلو درب خانه های خود نوشیدنی ها و غذاهای مختلفی برای ارواح می‌گذاشتند تا مانع از ورود آنها به خانه خود شوند. همچنین در مسیرهای مختلف شهر شمع ها و مشعل های بزرگی روشن می‌کردند تا ارواح بتوانند راه خود را برای بازگشت به دنیای مردگان پیدا کنند.

رومیان در عصری که امپراتوری خود را در سراسر اروپا گسترش دادند، 400 سال بر سرزمین سلت ها تسلط یافتند. در طول این دوره تسلط دو جشن رومی نیز با جشن ساوین سلتها ادغام شد. اولین جشن فرالیا (Feralia) نام داشت که در اواخر ماه اکتبر برگزار می شد که رومیان برای گرامی داشت یاد مردگان آن را برگزار می کردند. دومین جشن روز بزرگداشت پومونا، رب النوع میوه و درختان بود. نماد و سمبل پومونا سیب است و احتمالا سنت به دندان گرفتن سیب در جشن هالووین در جشن پومونا ریشه دارد.

این آیین سنتی قرنها به این صورت ادامه داشت تا اینکه «پاپ گرِگوری سوم» در قرن هشتم میلادی رسما اول نوامبر را با افزودن یک چاشنی مذهبی به آن، روز "گرامیداشت قدیسان و کشته‌شدگان در راه خدا" نامگذاری کرد. بعد از مدتی جشن هالووین، از حالت مذهبی خود خارج شد و به شکل یک آیین مفرح و سرگرم کننده درآمد و در نیمه دوم قرن نوزدهم همراه با مهاجران ایرلندی و اسکاتلندی به جامعه آمریکا راه پیدا کرد.

جشن هالووین در عصر حاضر

جشن هالووین در عصر حاضر به یک جشن بین المللی تبدیل شده که بیشتر جنبه سرگرمی دارد و ابعاد مذهبی و آیینی خود را از دست داده است. در خصوص اهمیت این جشن در فرهنگ آمریکایی- اروپایی همین بس که در حال حاضر 25درصد آب نبات و شکلاتی كه در طول سال در ایالات متحده به فروش می رسد، برای جشن هالووین است. هالووین پس از کریسمس به دومین جشن بزرگ غربی‌ها، خصوصا آمریکایی‌ها تبدیل شده است به طوری که آنها هر سال بیش از 6 میلیارد دلار را صرف برگزاری این جشن می‌کنند.

با اینکه جشن هالووین از محتوای باستانی آن که آمیزه ای از فرهنگی سلتی- مسیحی فاصله گرفته است اما بسیاری از رسومات آن هنوز هم باقی مانده و به جای آورده می شود. یکی از مهمترین در این رسومات پوشیدن لباس‌های عجیب و صورتک‌های ترسناک، که از مراسم باستانی باقی مانده است. یکی دیگر از نمادهای این جشن، استفاده از کدو تنبل می باشد. خانواده‌ها در این جشن درون یک کدو تنبل را خالی کرده و برای آن چشم، ابرو و دهان می‌گذارند و با روشن کردن شمع داخل آن،  جلوه ترسناکی به آن می‌دهند.

آیین های جشن هالووین

آیین دوکینگ (dooking): دوکینگ همان آیینی است که از جشن پومونای رومیان وارد جشن هالووین شده است. سیب در هالووین نشان دهنده دنیای دیگر و جاودانگی است. در این آیین چند سیب را در ظرف بزرگ پر از آب می اندازند و کودکان باید سعی کنند تنها با دهان و بدون استفاده از هیچ کمک دیگری سیب ها را گاز بزنند.

آیین تریک اور تریتینگ (Trick or Treating) : این آیین که شباهت زیادی به سنت قاشق زنی ما در ایران دارد، ریشه در روز «همه ارواح» در بریتانیا دارد. در این روز فقرا و نیازمندان هنگام برگزاری رژه‌ نمایشی، از مردم درخواست غذا می‌کردند. خانواده‌ها نیز شیرینی‌هایی به نام کیک روح (Soul Cake) به آن‌ها می‌دادند و در عوض از آن‌ها قول می‌گرفتند تا برای اقوام درگذشته‌شان دعا کنند. کلیسای مسیحیت نیز تقسیم کیک در میان نیازمندان را تشویق می‌کرد تا بتواند برخی آیین‌های باستانی جشن هالووین مثل بیرون گذاشتن غذا برای ارواح سرگردان را با این عمل نیک که تاثیر مسثبتی نیز در جامعه دارد، جایگزین کند. بعدها، این رسم باز هم تغییر یافته و توسط کودکانی که از همسایه‌ها دیدن می‌کردند و از آن‌ها پول، غذا و شکلات های رنگارنگ هدیه می‌گرفتند، ادامه یافت.

در حد فاصل دهه 20 تا 50 میلادی رسم قدیمی تریک اور تریتینگ در آمریکا احیا شد. این رسم، راهی ارزان برای شرکت اقشار مختلف مردم در جشن هالووین بود. نامگذاری این آیین به این دلیل است که خانواده‌ها با دادن هدیه یا شیرینی‌های کوچک - تریت - به بچه‌های همسایه از جادو شدن- تریک - رهایی پیدا می‌کردند. برای بچه ها جالب ترین بخش جشن هالووین جمع کردن بیشترین مقدار شیرینی و شکلات است.

فانوس کدو تنبل یا جک فانوسی(Jack-O-Lanterns ): امروزه بیشتر مردم دنیا جشن هالووین را با کدو تنبل های ترسناک آن می شناسند. مردم از چندین روز قبل کدو تنبل ها تهیه می کنند و آن ها را به شکل ها ترسناکی در می آورند، در شب هالووین مردم داخل کدو تنبل هایی که برای آن چشم و دهان تراشیده اند، شمع روشن می کنند و به این وسیله فانوس هایی ترسناک می سازند.  این کدوتنبل های ترسناک، جک فانوسی نام دارد و داستان جالبی را همراه خود دارند.

 طبق افسانه مردی به نام استینگی جک بارها شیطان را به دام انداخت و یک شرط برای آزادی اش گذاشت: اینکه شیطان اجازه ندهد بعد از مرگ، جک به جهنم برود. اما بعد از مرگ جک، کارهای پلیدش باعث شد به او اجازه ورود به بهشت ندهند، و شرطی که با شیطان گذاشته بود باعث شد نتواند وارد جهنم نیز شود و تا ابد مانند روح سرگردانی روی زمین آواره باشد. او برای پیدا کردن راهش ذغالی روشن را داخل کدو قرار می داد و به این ترتیب افسانه جک فانوسی به وجود آمد. مردم در جشن هالووین کدوها را به شکل های ترسناکی در می آورند و با روشن کردن شمع داخل آن، تداعی گرد ارواح سرگردان و وهم انگیز می شوند. البته این تنها یک داستان است و این فانوس های کدوها تنبلی هر فلسفه ای که داشته باشند بسیار معروف و جذاب هستند.

جشن هالووین و فانوس های آن در سراسر دنیا معروف و شناخته شده هستند. جشن گرفتن و هدیه دادن رفتاری است که در سراسر دنیا و مخصوصا ایران سالها در کنار هم قرار داشته اند. شما نیز می توانید با جشن گرفتن مناسبات های مختلف و تهیه هدیه های منحصر به فرد، احساسات خوشایندی را برای نزدیکان خود بسازید. بالبینگ ها دیواری، کیف های چرمی زیبا که متن و طرح دلخواه شما روی آن حک شده باشد و جاکلیدی های زیبایی که منقش به تصویر کسی که دوست دارید می باشد، می تواند گزینه های فوق العاده ای برای هدیه دادن به عزیزانتان باشد.