روز مادر، روز فرشتگان زمینی

نوشتن از مقام مادران، کاری بسیار دشوار است. چرا که بروز دادن احساس و عشقی که به مادران وجود دارد، در کالبد کلماتی که از حروف یک زبان ساخته شده اند، غیرممکن و نشدنی است. مادران فداکارترین انسان های روز زمین اند که برای محافظت از فرزندانشان و رشد و ترقی آنها به معنای واقعی کلمه از جان مایه می گذارند. انسان هایی که از جنس فرشتگانند و تمام وجودشان مملو از مهر، محبت، عشق و صمیمیت است. روز مادر بهانه مناسبی است تا این نوشتار را به جایگاه بلند مرتبه مادران اختصاص دهیم.

فرصتی برای تقدیر از فرشته ها

در تقویم کشورهای مختلف معمولا روزهایی را به یادبود اتفاقات خاص و افراد بزرگ تاریخ اختصاص می دهند تا از این افراد قدردانی نموده و یاد و خاطره اتفاقاتی که جایگاه ویژه ای در تاریخ آن کشور داشته است را پاس بدارند. حالا سوال اینجاست که اگر چنین سنتی وجود دارد، اختصاص یک روز از 365روز تقویم به نام بلند مرتبه مادران چیز عجیبی است؟ روزی که بهانه ای باشد برای تشکر و قدردانی از زحمات مادران فداکاری که تمام عمر خود را در راه محبت کردن به خانواده خود سپری می کنند. همین مساله باعث شده است تا در تقویم اکثر کشورها روزی به نام روز مادر اختصاص یابد. زیرا عشق به مادر مساله ای فراتر از جغرافیا و تاریخ است.

همانطور که در نوشتارهای قبلی ذکر کردیم، در ایران باستان روز پنجم هر ماه مختص به زنان و دختران بود و احترام ویژه ای برای آنها قایل می شدند. بر اساس آنچه در کتاب‌ های «شرف‌ نامه» نظامی، «التّفهیم» و «آثار الباقیه» ابوریحان بیرونی، «زین‌ الأخبار» ابوسعید عبدالحی گردیزی و «شاهنامه» حکیم ابوالقاسم فردوسی آمده است، در ایران روز زن و یا روز مادر همزمان با جشن اسفندگان در پنجم اسفند هر سال برگزار می گردید. اما بعد از رسمیت یافتن مذهب شیعه در کشور، استقرار حکومت صفوی و خصوصا پیروزی انقلاب اسلامی، 20 جمادی‌ الثانی که روز تولد دختر پیامبر اسلام، حضرت فاطمه زهرا(س) است، به عنوان روز مادر جش گرفته می شود. با توجه به تفاوت تقویم قمری و شمسی، روز مادر در تقویم رسمی هر سال تغییر پیدا می کند و امسال روز سوم بهمن مصادف با روز مادر است. پس برای تهیه کردن یک هدیه مناسب برای بهترین مادر دنیا بهتر است از همین الان برنامه ریزی کنید.

جایگاه مادر از منظر دین

در دین اسلام در آیات، احادیث و روایات متعددی به احترام به والدین و نیکی کردن به آنها توصیه شده است. در قرآن کریم خداوند نیکی کردن به والدین و اطاعت از آنان را از مهمترین وظایف هر مسلمان ذکر کرده است. از سوی دیگر در احادیث پیامبر و امامان نیز موارد زیادی وجود دارد که به احترام گذاشتن به مادر توصیه شده است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در حدیث مشهوری فرمودند: « بهشت زیر پای مادران است». در توضیح این روایت آمده است که اگر فردی وظایف دینی خود را به خوبی انجام دهد اما مادر او از وی راضی نباشد، قطعا در بهشت الهی جایی برایش نخواهد بود.

توصیه به احترام و تکریم مادر، در احادیث دیگری نیز آمده است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در حدیث دیگری احترام گذاشتن به مادر را در پیشگاه خداوند بسیار ارزشمند معرفی نموده  و فرمودند:« هر که پیشانی مادر خویش را ببوسد، از آتش مصون شود.»

دین اسلام جایگاه ویژه ای برای جهاد قائل است و بهشت را جایگاه کسانی که در راه خدا به شهادت برسند می داند، اما جالب است بدانید زمانی که جایگاه مادر مطرح شود، حتی فریضه ای مانند جهاد نیز اهمیت خود را از دست می دهد. جابر بن عبدالله انصاری صحابی راستین پیامبر در روایتی از این حضرت نقل می کند: مردی خدمت رسول خدا آمد و عرض کرد: من جوانی با نشاطم و جهاد را دوست دارم ولی مادری دارم که نمی خواهد به جهاد روم. پیغمبر صلی اللَّه به او فرمود: برگرد و همراه مادرت باش، سوگند به آن که مرا به حق به نبوت مبعوث فرمود، انس گرفتن یک شب او با تو از جهاد یک سالت در راه خدا بهتر است.

اهمیت مادر به حدی است که حتی ائمه نیز توجه به مقام مادر را از مهمترین مسایل در زندگی دانسته اند.در روایت دیگری در این خصوص از حضرت امام سجاد علیه السلام پرسیدند: تو که از نیکوکارترین مردم نسبت به مادرت هستی، چرا با او سر یک سفره نمی نشینی؟ امام فرمود: می ترسم دستم به غذایی پیشی گیرد که پیش از آن چشم مادرم به سوی آن رفته [و می خواهد بردارد] و به همین مقدار نافرمانیش کرده باشم. این روایت به خوبی نشان می دهد که جایگاه مادر تا چه اندازه والاست و باید تمام تلاش خود را بکنیم که حتی ناخواسته نیز موجب رنجش و آزردگی خاطر مادر خود نشویم.

با وجود اینکه قرآن کریم، پیامبر و ائمه توصیه زیادی در خصوص احترام گذاشتن به پدر و مادر کرده اند اما در مقام مقایسه، احترام به مادر از توجه به پدر مهمتر دانسته شده و به آن تاکید شده است. پیامبر اسلام (ص) نیز در این باره فرموده اند: هر گاه پدر و مادر هر دو تواما تو را صدا کردند، ابتدا اجابت مادر نما. همچنین در مورد اخلاق خوب و احترام در مورد پدر و مادر، فرموندند: ابتدا مادر خود، سپس مادر خود و سپس مادر خود را رعایت کن، سپس پدر خود را و سپس کسانی را که به تو نزدیکترند."

توصیه در خصوص احترام گذاشتن به مادر تنها محدود به دین اسلام نیست و سایر ادیان الهی نیز در این خصوص تاکید داشته اند. از دین یهود و مسیحیت و زرتشت، تا کنفوسیوسیم، بودا و برهما، همه و همه، احترام به مادر را یکی از نخستین اصول زندگی انسانی دانسته اند و کسانی که به مادر خود بی احترامی می کنند را از زمره بدکاران دانسته اند.

مادر در ادبیات ایران زمین

مادر در زندگی همه انسانها جایگاه ویژه ای دارد و نمود کاملی از دوست داشتن، عشق ورزیدن و فداکاری است. این جایگاه ویژه طبیعتا بازتابی در ادبیات ایران زمین که مملو از مفاهیم احساسی، اخلاقی و مذهبی است، خواهد داشت. شاعران نامداری و سخنوری در خصوص جایگاه مادر شعر سروده اند.

حضرت مولوی از حدیث پیامبر برای شعر خود استفاده نموده و سروده است؛

ننگـــــرم در تـــو، در آن دل بنگــرم / تحفـــه او را آر ای جــــان بــــردرم

با تـــو او چــون است هستم من چنان / زیـــر پــای مــــادران باشــد جنــان

فریدون مشیری شاعر خوش قریحه معاصر نیز نعمت داشتن مادر را بالاترین نعمت برای یک انسان دانسته و در این باره سروده است؛

تاج از فرق فلک برداشتن/ جاودان آن تاج بر سرداشتن

در بهشت آرزو ره یافتن / هر نفس شهدی به ساغر داشتن

روز در انواع نعمت ها و ناز / شب بتی چون ماه در بر داشتن

صبح از بام جهان چون آفتاب / روی گیتی را منور داشتن

شامگه چون ماه رویا آفرین / ناز بر افلاک اختر داشتن

چون صبا در مزرع سبز فلک / بال در بال کبوتر داشتن

حشمت و جاه سلیمان یافتن / شوکت و فر سکندر داشتن

تا ابد در اوج قدرت زیستن / ملک هستی را مسخر داشتن

برتو ارزانی که ما را خوش تر است / لذت یک لحظه "مادر" داشتن !

محمدحسین بهجت تبریزی، شهریار ادبیات ایران، شاعر بی بدیل معاصر نیز در خصوص مادر این چنین سروده است؛

مادر بهشت من همه آغوش گرم توست / گویی سرم هنوز به بالین نرم توست

پیوسته در هوای تو چشمم به جستجوست / هرلحظه با خیال تو جانم به گفتگوست

در خواب و خیال همه با توام هنوز / تنهائیم مباد که تیره است بی تو روز

دائم حریم قدس تو احساس می کنم / احساس قدس آن دم انفاس می کنم

موسیقی بهشت همانا صدای توست / گوش دلم به زمزمه لای لای توست

مادر به قصه های تو می خفت غصه ها / می رفت چشم و گوش به دنبال قصه ها

با شادیت نبود غمی را مجال ایست / امّا به گریه تو هم آفاق می گریست

صد قصه عشق بودی و می خواندمت مدام / رفتیّ و ماند قصه صد عشق ناتمام

ای سینه داشته سپر هر بلای من / اکنون بکن شفاعت من با خدای من

امروز هستیم به امید دعای توست / فردا کلید باغ بهشتم رضای توست

این راز آن حدیث که نقل از پیمبر است / جنت نهاده زیر قدم های مادر است

بهانه ای برای قدردانی

شاید نامگذاری یک روز به نام روز مادر معنایی خاصی نداشته باشد و اگر هدف جبران زحمات و سپاسگذاری از مادر است باید تمام تقویم را به نامش نامگذاری می کردند. اما همین یک روز نیز غنیمتی است و بهانه ای مناسب تا نشان دهید قدردان زحمات مادر هستیم. تهیه یک هدیه مناسب و خاص می تواند مادر شما را غافلگیر نموده خوشحالی او را فراهم کند. شما می توانید با مراجعه به قسمت محصولات سایت، بهترین هدیه ها را برای مادر خود سفارش دهید.